کتاب شیمی عمومی مورتیمر (General Chemistry by Charles E. Mortimer)
کتاب شیمی عمومی مورتیمر یکی از معتبرترین و پرکاربردترین منابع درسی برای دانشجویان رشتههای شیمی، مهندسی، پزشکی و علوم پایه است. این کتاب به دلیل ارائه مطالب به شکلی ساده، روان و جامع، در دانشگاههای ایران و جهان بهعنوان منبع اصلی درس شیمی عمومی تدریس میشود. کتاب شیمی عمومی مورتیمر توسط چارلز ای. مورتیمر (Charles E. Mortimer) تألیف شده و در نسخههای جدید، با همکاری کریستوفر مورتیمر (Christopher N. Mortimer) بهروزرسانی شده است.
ویژگیهای کتاب شیمی عمومی مورتیمر
-
جامعیت:
این کتاب تمام مباحث پایه و ضروری شیمی عمومی را پوشش میدهد. -
بیان ساده و روان:
مفاهیم پیچیده شیمی به زبان ساده و قابلفهم توضیح داده شدهاند. -
رویکرد تدریجی:
مفاهیم از پایهترین اصول شروع شده و به تدریج به مطالب پیچیدهتر میپردازد. -
تمرینها و مثالهای کاربردی:
هر فصل شامل مثالهای متنوع و تمرینهای مرتبط است که برای یادگیری عمیقتر مفاهیم طراحی شدهاند. -
تصاویر و نمودارها:
استفاده از تصاویر، نمودارها و جدولهای دقیق برای توضیح بهتر مفاهیم. -
بهروزرسانی مداوم:
نسخههای جدید کتاب با توجه به پیشرفتهای علمی و نیازهای آموزشی بهروزرسانی میشوند.
ساختار و محتوای کتاب
کتاب شیمی عمومی مورتیمر بهطور کلی شامل دو بخش اصلی است:
1. شیمی عمومی 1 (General Chemistry 1):
این بخش به مباحث پایهای شیمی میپردازد و شامل موضوعات زیر است:
-
مقدمهای بر شیمی:
- تعریف شیمی و اهمیت آن.
- مفاهیم اولیه مانند ماده، جرم، حجم و چگالی.
-
ساختار اتم:
- مدلهای اتمی (مدل بور، مدل کوانتومی).
- عددهای کوانتومی و آرایش الکترونی.
-
پیوندهای شیمیایی:
- پیوندهای یونی، کووالانسی و فلزی.
- نظریههای پیوند (نظریه اوربیتال مولکولی، هیبریداسیون).
-
استوکیومتری:
- واکنشهای شیمیایی و معادلات موازنه.
- محاسبات مربوط به واکنشهای شیمیایی.
-
گازها:
- قوانین گازها (قانون بویل، شارل، گاز ایدهآل).
- معادله گازهای ایدهآل و رفتار گازهای واقعی.
-
حالتهای ماده:
- جامد، مایع و گاز.
- نیروهای بین مولکولی و تغییرات فاز.
2. شیمی عمومی 2 (General Chemistry 2):
این بخش به مباحث پیشرفتهتر شیمی میپردازد و شامل موضوعات زیر است:
-
ترمودینامیک شیمیایی:
- انرژی، آنتالپی و آنتروپی.
- قانون اول و دوم ترمودینامیک.
-
تعادل شیمیایی:
- مفاهیم تعادل و ثابت تعادل (K).
- عوامل مؤثر بر تعادل (اصل لوشاتلیه).
-
اسیدها و بازها:
- نظریههای اسید و باز (آرنیوس، برونستد-لوری، لوییس).
- محاسبات pH و pOH، محلولهای بافر.
-
الکتروشیمی:
- سلولهای الکتروشیمیایی (گالوانی، الکترولیتی).
- نیمواکنشها و پتانسیل الکترودی.
-
شیمی هستهای:
- واکنشهای هستهای و رادیواکتیویته.
- استفادههای کاربردی از شیمی هستهای.
-
شیمی آلی و بیوشیمی مقدماتی:
- معرفی ترکیبات آلی و گروههای عاملی.
- نقش مولکولهای آلی در سیستمهای زیستی.
مزایای استفاده از کتاب شیمی عمومی مورتیمر
-
منبعی کامل برای شیمی عمومی:
این کتاب تمام مباحث موردنیاز دانشجویان در درس شیمی عمومی را پوشش میدهد. -
تمرینهای متنوع:
تمرینها و مثالهای کاربردی به دانشجویان کمک میکنند تا مفاهیم را بهتر درک کنند و مهارتهای حل مسئله خود را تقویت کنند. -
قابلاستفاده برای همه رشتهها:
چه دانشجویان شیمی و چه دانشجویان رشتههای مهندسی، پزشکی و علوم پایه میتوانند از این کتاب بهرهمند شوند. -
پشتیبانی از یادگیری خودخوان:
توضیحات دقیق و مثالهای گامبهگام، این کتاب را برای مطالعه خودخوان ایدهآل میکند.
نقاط ضعف احتمالی کتاب
-
حجم زیاد:
به دلیل جامع بودن کتاب، ممکن است برخی دانشجویان حجم مطالب را زیاد بدانند. -
زبان تخصصی:
با وجود سادگی متن، ممکن است برخی مفاهیم برای دانشجویان تازهکار کمی پیچیده به نظر برسند. -
ترجمههای متعدد:
نسخههای مختلف ترجمه این کتاب در دسترس است که ممکن است کیفیت برخی از ترجمهها متفاوت باشد.
ترجمههای فارسی کتاب شیمی عمومی مورتیمر
کتاب شیمی عمومی مورتیمر توسط مترجمان مختلفی به فارسی ترجمه شده است. برخی از ترجمههای معروف عبارتند از:
-
ترجمه دکتر عیسی یاوری:
این ترجمه یکی از پرکاربردترین نسخهها در دانشگاههای ایران است. -
ترجمه دکتر مهرداد شکوهی:
نسخه دیگری از این کتاب که مورد استقبال دانشجویان قرار گرفته است. -
ترجمههای دیگر:
ترجمههای دیگری نیز از این کتاب موجود است که توسط ناشران مختلف منتشر شدهاند.
نکات مهم برای مطالعه کتاب شیمی عمومی مورتیمر
-
مطالعه مفاهیم پایه:
ابتدا مفاهیم اولیه (مانند ساختار اتم و پیوندهای شیمیایی) را بهخوبی یاد بگیرید، زیرا این مفاهیم پایهای برای مباحث پیشرفتهتر هستند. -
حل تمرینها:
برای درک بهتر مطالب، تمرینهای پایان هر فصل را حل کنید. -
استفاده از نسخه ترجمهشده مناسب:
از نسخهای استفاده کنید که ترجمه روان و قابلفهمی داشته باشد. -
توجه به نمودارها و تصاویر:
نمودارها و تصاویر کتاب میتوانند به شما در درک بهتر مفاهیم کمک کنند. -
مطالعه مداوم:
شیمی نیازمند مطالعه پیوسته و مرور مکرر است. سعی کنید مطالب را بهصورت منظم مطالعه کنید.
جمعبندی
کتاب شیمی عمومی مورتیمر یکی از منابع اصلی و جامع برای درس شیمی عمومی است که مفاهیم پایه و پیشرفته شیمی را به زبانی ساده و روان ارائه میدهد. این کتاب برای دانشجویان رشتههای مختلف طراحی شده و با ارائه تمرینها و مثالهای کاربردی، ابزاری بسیار مؤثر برای یادگیری و تسلط بر مفاهیم شیمی است. اگر قصد دارید در شیمی عمومی تسلط بیشتری پیدا کنید، مطالعه این کتاب و حل تمرینهای آن بهشدت توصیه میشود.