دانلود رایگان جزوه سفارشات و برنامه ریزی کنترل موجودی کالا

زمان مطالعه توضیحات: 3 دقیقه

سفارشات و برنامه‌ریزی کنترل موجودی کالا

کنترل موجودی کالا یکی از مهم‌ترین بخش‌های مدیریت زنجیره تأمین و عملیات لجستیکی در سازمان‌ها است. این فرآیند شامل برنامه‌ریزی، مدیریت و نظارت بر سطح موجودی‌ها (مواد اولیه، کالاهای در جریان ساخت و محصولات نهایی) به منظور دستیابی به تعادل بین عرضه و تقاضا، کاهش هزینه‌ها و بهبود کارایی است.

در این مطلب، به مفاهیم اصلی سفارشات و برنامه‌ریزی کنترل موجودی کالا، روش‌ها و مزایا پرداخته می‌شود.

---

اهداف کنترل موجودی کالا

1. جلوگیری از کمبود موجودی:
   اطمینان از اینکه مواد و کالاهای لازم برای تولید یا فروش همیشه در دسترس هستند.

2. کاهش هزینه‌های نگهداری:
   کاهش هزینه‌های مرتبط با انبارداری، مانند هزینه‌های فضا، بیمه و ضایعات.

3. افزایش بهره‌وری:
   تضمین جریان کارآمد مواد و کالاها در طول زنجیره تأمین.

4. حداکثرسازی سود:
   بهینه‌سازی فرآیند خرید و نگهداری کالاها برای افزایش سودآوری سازمان.

5. تعادل بین عرضه و تقاضا:
   جلوگیری از انباشت بیش از حد موجودی (Overstock) یا کمبود کالا (Stockout).

---

برنامه‌ریزی و کنترل موجودی کالا

برنامه‌ریزی و کنترل موجودی شامل فرآیندهای زیر است:

1. پیش‌بینی تقاضا (Demand Forecasting):

• برآورد میزان تقاضای مشتریان برای محصولات یا مواد اولیه در دوره‌های زمانی مشخص.
• استفاده از داده‌های تاریخی فروش، روندهای بازار و تحلیل فصلی.

2. تعیین سطوح موجودی:

• سطح موجودی حداقل (Minimum Inventory Level):
  حداقل مقداری که باید در انبار نگهداری شود تا از کمبود جلوگیری شود.
• نقطه سفارش مجدد (Reorder Point):
  سطحی از موجودی که با رسیدن به آن، باید سفارش جدید ثبت شود.
• موجودی ایمنی (Safety Stock):
  مقداری از موجودی که برای مواجهه با نوسانات غیرمنتظره در تقاضا یا تأخیر در تأمین نگهداری می‌شود.

3. مدل‌های سفارش‌دهی:

روش‌های مختلفی برای تعیین زمان و مقدار سفارش وجود دارد:

• مدل EOQ (Economic Order Quantity):
  مقدار بهینه سفارش که هزینه‌های نگهداری و سفارش را به حداقل می‌رساند. EOQ=2DSH EOQ = \sqrt{\frac{2DS}{H}} که:

  • DD: تقاضای سالانه
  • SS: هزینه سفارش
  • HH: هزینه نگهداری هر واحد کالا

• سیستم سفارش‌دهی دوره‌ای (Periodic Review System):
  سفارش‌ها در فواصل زمانی مشخص بازبینی و ثبت می‌شوند.

• سیستم سفارش‌دهی مستمر (Continuous Review System):
  موجودی به‌طور مداوم پایش شده و با رسیدن به نقطه سفارش، سفارش جدید ثبت می‌شود.

4. مدیریت تأمین‌کنندگان (Supplier Management):

• انتخاب تأمین‌کنندگان مناسب برای تأمین به‌موقع و باکیفیت کالاها.
• مدیریت روابط با تأمین‌کنندگان برای اطمینان از کاهش زمان تحویل (Lead Time) و هزینه‌ها.

5. برنامه‌ریزی سفارشات:

• تعیین زمان‌بندی سفارش‌ها برای جلوگیری از کمبود یا انباشت بیش از حد موجودی.
• استفاده از ابزارهای نرم‌افزاری مانند ERP برای مدیریت و برنامه‌ریزی موجودی.

---

روش‌های کنترل موجودی کالا

1. سیستم ABC:

   • دسته‌بندی کالاها بر اساس اهمیت و ارزش آن‌ها:
     • کالاهای گروه A: کالاهایی با ارزش بالا و مصرف کم (تمرکز بیشتر).
     • کالاهای گروه B: کالاهایی با ارزش متوسط.
     • کالاهای گروه C: کالاهایی با ارزش کم و مصرف زیاد.

2. مدل JIT (Just-In-Time):

   • موجودی تنها در زمان مورد نیاز تأمین می‌شود تا هزینه‌های نگهداری کاهش یابد.

3. سیستم MRP (Material Requirements Planning):

   • برنامه‌ریزی مواد اولیه بر اساس نیازهای تولید و موجودی فعلی.

4. سیستم VMI (Vendor Managed Inventory):

   • تأمین‌کننده مسئول مدیریت سطح موجودی در انبار مشتری است.

---

مزایای برنامه‌ریزی و کنترل موجودی کالا

• کاهش هزینه‌های انبارداری و نگهداری.
• جلوگیری از کمبود یا انباشت بیش از حد کالا.
• بهبود جریان مواد و کارایی تولید.
• افزایش سطح رضایت مشتریان.
• بهینه‌سازی استفاده از سرمایه در گردش.

---

چالش‌های کنترل موجودی

1. پیش‌بینی نادرست تقاضا:
   تغییرات غیرمنتظره در تقاضا ممکن است باعث کمبود یا انباشت موجودی شود.

2. تأخیر در تأمین:
   مشکلات در زنجیره تأمین می‌تواند به تأخیر در تحویل کالاها منجر شود.

3. هزینه‌های بالای نگهداری:
   نگهداری بیش از حد موجودی باعث افزایش هزینه‌های انبارداری می‌شود.

4. مدیریت داده‌ها:
   مدیریت دقیق اطلاعات موجودی و سفارشات نیازمند سیستم‌های نرم‌افزاری پیشرفته است.

---

نرم‌افزارهای مدیریت موجودی کالا

برای تسهیل فرآیند کنترل موجودی و برنامه‌ریزی سفارشات، نرم‌افزارهای متعددی وجود دارند که از جمله آن‌ها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• SAP ERP
• Oracle NetSuite
• Zoho Inventory
• Fishbowl Inventory
• Microsoft Dynamics 365

---

نتیجه‌گیری

برنامه‌ریزی و کنترل موجودی کالا نقش حیاتی در موفقیت سازمان‌ها دارد. با استفاده از روش‌های علمی مانند مدل EOQ، سیستم ABC و ابزارهای پیشرفته نرم‌افزاری، سازمان‌ها می‌توانند هزینه‌های خود را کاهش داده، بهره‌وری را افزایش دهند و رضایت مشتریان را بهبود بخشند. تعادل بین سفارش‌دهی به‌موقع و نگهداری بهینه موجودی، کلید موفقیت در مدیریت موجودی است.

سرفصل ها:

• • نقش و اهداف کلی در برنامه ریزی وکنترل موجودیها
  • تعریف انبارداری از نگاه کنترل موجودیها
  • علل نگهداری موجودیها
  • کنترل موجودی در قالب یک فرمول
  • اهداف سیستم کنترل کالا
  • انواع سیستمهای کنترل موجودی
  • جایگاه انبارگردانی در سیستم کنترل موجودی
  • نیروهای موثر بر فعالیت سازمانها
  • زنجیره تامین مواد
  • کاربرد فن آوریها ی نوین در کنترل موجودی
  • تحلیل نمودارکالا وتاثیرسیستم سفارشات در تامین به موقع موجودیها

  • نقش کنترل موجودی در مدیریت هزینه