توضیحات

الایمنت و همراستایی در تجهیزات دوار

الایمنت (Alignment) یا همراستایی یکی از اصول کلیدی در نصب و نگهداری تجهیزات دوار (Rotating Equipment) مانند پمپ‌ها، موتورها، کمپرسورها و توربین‌ها است. همراستایی به معنی تنظیم و هم‌محور کردن دقیق دو یا چند شفت در یک سیستم مکانیکی است تا از عملکرد صحیح و بهینه تجهیزات اطمینان حاصل شود. این فرآیند نقش بسیار مهمی در کاهش استهلاک، افزایش عمر تجهیزات و جلوگیری از خرابی‌های ناگهانی دارد.

اهمیت الایمنت و همراستایی

1. کاهش لرزش:
   همراستایی صحیح باعث کاهش لرزش در تجهیزات شده و از آسیب‌های مکانیکی جلوگیری می‌کند.

2. افزایش عمر تجهیزات:
   هم‌محور بودن شفت‌ها باعث کاهش فشار بر یاتاقان‌ها، کوپلینگ‌ها و اجزای داخلی تجهیزات می‌شود.

3. کاهش هزینه‌های تعمیر و نگهداری:
   عدم همراستایی می‌تواند منجر به خرابی زودرس قطعات، افزایش هزینه‌های تعمیر و کاهش بهره‌وری شود.

4. بهبود راندمان:
   همراستایی مناسب موجب کاهش تلفات انرژی در سیستم می‌شود.

5. جلوگیری از خرابی‌های ناگهانی:
   الایمنت نادرست می‌تواند باعث ایجاد تنش‌های غیرعادی در اجزا و حتی از کار افتادن کل سیستم شود.

دلایل ایجاد عدم همراستایی

1. نصب نادرست تجهیزات.
2. نشست یا جابه‌جایی پایه‌ها و فونداسیون.
3. تغییرات دما و انبساط حرارتی.
4. ارتعاشات و نیروهای دینامیکی در حین کارکرد.
5. سایش یا خرابی قطعات داخلی.

انواع همراستایی (Alignment)

1. همراستایی موازی (Parallel Misalignment):
   زمانی که محور شفت‌ها موازی نیستند و محور یکی از تجهیزات نسبت به دیگری جابه‌جا شده است.

2. همراستایی زاویه‌ای (Angular Misalignment):
   زمانی که شفت‌ها نسبت به یکدیگر زاویه‌دار هستند و محور آن‌ها یکدیگر را قطع می‌کند.

3. همراستایی ترکیبی (Combined Misalignment):
   ترکیبی از خطاهای موازی و زاویه‌ای.

روش‌های انجام الایمنت

1. روش دستی:

   • استفاده از ابزارهای ساده مانند گیج‌های فلزی یا خط‌کش‌ها برای تنظیم اولیه.
   • این روش دقت کمتری دارد و بیشتر برای تنظیمات اولیه استفاده می‌شود.

2. روش ساعت اندیکاتور (Dial Indicator):

   • استفاده از ساعت اندیکاتور برای اندازه‌گیری دقیق انحراف شفت‌ها.
   • این روش دقت بالایی دارد و یکی از رایج‌ترین روش‌های الایمنت است.

3. روش لیزری (Laser Alignment):

   • استفاده از دستگاه‌های پیشرفته لیزری برای اندازه‌گیری انحراف و تنظیم دقیق شفت‌ها.
   • این روش بسیار دقیق و سریع است و برای تجهیزات حساس و مهم استفاده می‌شود.

مراحل انجام الایمنت

1. آماده‌سازی:

   • اطمینان از تمیزی و سلامت تجهیزات.
   • بررسی فونداسیون و پایه‌ها.

2. اندازه‌گیری اولیه:

   • بررسی موازی بودن و زاویه شفت‌ها با استفاده از ابزار مناسب.

3. تنظیم شفت‌ها:

   • استفاده از شیم‌ها (Shim) یا پیچ‌های تنظیم برای جابه‌جایی تجهیزات و هم‌محور کردن شفت‌ها.

4. اندازه‌گیری مجدد:

   • پس از تنظیم اولیه، مجدداً انحراف شفت‌ها بررسی و اصلاحات لازم انجام می‌شود.

5. تست نهایی:

   • پس از اتمام تنظیم، تجهیزات تحت بار قرار گرفته و عملکرد آن‌ها بررسی می‌شود.

تأثیرات عدم همراستایی

1. افزایش لرزش و نویز:
   عدم همراستایی باعث ایجاد لرزش اضافی می‌شود که می‌تواند به تجهیزات آسیب برساند.

2. افزایش استهلاک قطعات:
   قطعاتی مانند یاتاقان‌ها، کوپلینگ‌ها و مهره‌ها سریع‌تر فرسوده می‌شوند.

3. کاهش عمر تجهیزات:
   فشارهای غیرعادی روی اجزای داخلی، عمر مفید تجهیزات را کاهش می‌دهد.

4. افزایش مصرف انرژی:
   الایمنت نادرست باعث تلفات انرژی و کاهش بازدهی سیستم می‌شود.

5. خرابی‌های ناگهانی:
   در صورت عدم توجه به همراستایی، خرابی‌های غیرمنتظره و توقف سیستم رخ می‌دهد.

مزایای الایمنت دقیق

• کاهش هزینه‌های تعمیر و نگهداری.
• افزایش طول عمر تجهیزات.
• کاهش زمان توقف‌های ناخواسته.
• بهبود عملکرد و بهره‌وری سیستم.
• کاهش مصرف انرژی.

نتیجه‌گیری

الایمنت و همراستایی در تجهیزات دوار یکی از بخش‌های کلیدی در نگهداری و بهره‌برداری از سیستم‌های مکانیکی و الکتریکی است. با اجرای دقیق این فرآیند، می‌توان از خرابی‌های زودرس، کاهش راندمان و هزینه‌های اضافی جلوگیری کرد. استفاده از ابزارهای دقیق و پیشرفته مانند دستگاه‌های لیزری، همراه با دانش فنی مناسب، تضمین‌کننده عملکرد بهینه تجهیزات دوار خواهد بود.

سرفصل ها:

• مقدمه ای بر ناهمراستایی
• راه های تشخیص
• ابزار و بررسی های اولیه
• همراستایی در کوپلینگ ها
• انواع ناهمراستایی
• اثرات نیرویی
• مضرات ناهمرستایی
• پیامدهای ناهمرستایی
• بازه های زمانی بازرسی
• اندازه ناهمرستایی
• تتشیخص وجود ناهمرستایی
• سیگنال ارتعاشی ناهمرستایی
• اثرات فرکانسی ناهمرستایی
• اثرات فازی ناهمرستایی
• اثرات فرکانسی کوپلینگ
• افزایش دما ناشی از ناهمرستایی
• ساعت اندیکاتور
• پایه وی
• خطای خیر پایه
• شیم پلیت
• ادوات لیزری
• خطاهای نصب کوپلینگ روی شافت
• مفهوم لنگی
• مقادیر مجاز
• گرفتن لقی پایه

• و…